Giải vô địch bóng đá châu Âu 1992

Vòng chung kết Euro 1992 được tổ chức ở Thụy Điển từ ngày mùng 10 đến ngày 26 tháng 6 năm 1992. Đây là giải vô địch bóng đá châu Âu lần thứ 9, được tổ chức 4 năm một lần bởi UEFA. Đan Mạch, đội đến Thụy Điển để thay thế cho Nam Tư (đã vượt qua vòng loại nhưng không tham gia được do có nội chiến xảy ra), đã tạo ra bất ngờ lớn khi giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình.

Một đội tuyển khác "chính thức" ra không qua vòng loại mà vẫn có mặt tại vòng chung kết Euro 1992 là đội tuyển SNG (tên tắt của Cộng đồng các quốc gia độc lập mới được tách ra từ Liên Xô). Năm 1991 Liên Xô tan vỡ và bị tách thành 15 nước độc lập, SNG được thành lập từ 12 nước trong 15 nước đó gồm Nga, Ukraina, Belarus, Azerbaijan, Gruzia, Kazakhstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kyrgyzstan, Armenia, Moldova and Tajikistan. Đội Liên Xô đã vượt qua vòng loại được thay thế bằng tuyển SNG.
Tại Euro 1992 có một điều đáng chú ý nữa là lần đầu tiên tại một vòng chung kết một giải đấu bóng đá lớn, tên riêng của mỗi cầu thủ được in sau lưng áo đấu của mình.

Euro 1992 - "Lính chì" lột xác thành Vua
- Một trong những VCK Euro kỳ lạ và bất ngờ nhất từ trước đến nay. Ở đó, những cầu thủ Đan Mạch (với biệt danh là "những chú lính chì dũng cảm") đã lên ngôi sau khi hạ gục những nhà ĐKVĐ khi đó là ĐT Đức trong trận chung kết. Điều đáng nói là Đan Mạch đến với Thụy Điển 1992 với tư cách đội... nhì bảng 4 ở vòng loại, điều chưa từng xảy ra trước đó.

Đan Mạch hân hoan trước sự bẽ bàng của người Đức

Chính xác là Nam Tư mới là đội bóng đứng đầu bảng 4 ngoài vòng loại và có một suất đến Thụy Điển năm đó. Nhưng vì đất nước này đang có chiến tranh, nên ban tổ chức đã quyết định loại họ khỏi danh sách những đội bóng sẽ chơi ở VCK. Và Đan Mạch, những người đứng thứ 2 trong bảng 4 nghiễm nhiên... trúng vé số. Những đội bóng khác không ngờ rằng, "người đến sau" đó cũng sẽ là "người về sau" khi ngày hội ở đất nước Bắc Âu kết thúc. Đội bóng đến từ đất nước của Andersen - người kể chuyện cổ tích có duyên nhất thế giới - đã mang đến cho lịch sử các VCK Euro một "câu chuyện thần tiên", nó giống như một trong những tác phẩm của Andersen đã viết.

Đến với VCK Euro lần này, không có sự góp mặt của những "đại gia" ngày đó như Italia hay Tây Ban Nha. Thế nên, ƯCV vô địch gồm các tên tuổi còn lại như Đức (mới vô địch thế giới 2 năm trước), Hà Lan - những nhà ĐKVĐ châu Âu hay ĐT Pháp, khi đó có sự góp mặt của bộ đôi Papin - Cantona và được dẫn dắt bởi "người hùng 84" - Michels Platini. ĐT Anh với tiền đạo Linerker cũng được xếp vào nhóm "có thể vô địch". Đội chủ nhà Thụy Điển cũng tương đối mạnh với hai cầu thủ tấn công lừng danh khi đó là Brolin và Dahlin. Những đội bóng khác chỉ được coi là "lót đường". Đó là Scotland không tên tuổi, Đan Mạch của "vé vớt" và ĐT của cộng đồng các quốc gia độc Lập - Liên Xô (mới tách ra từ Liên bang Xô Viết, gọi tắt là SNG).

Brian Laudrup giương cao chiếc cúp vô địch

Tuy nhiên, bất ngờ lại diễn ra ở bảng A, khi hai đội lọt vào vòng bán kết lại là hai cái tên được đánh giá thấp nhất của bảng đấu này - Thụy Điển và Đan Mạch. ĐT Anh ngậm ngùi chia tay Euro 1992 sau khi hòa Đan Mạch ở trận đầu tiên, hòa Pháp (cùng với tỷ số 0-0), và cuối cùng là bại trận trước đội chủ nhà mặc dù Platt đã ghi bàn thắng mở tỷ số từ rất sớm, ngay phút thứ tư của trận đấu. Nước Anh vẫn chưa một lần được nở nụ cười trên bục vinh quang, dù đã từng sở hữu những cầu thủ hàng đầu châu Âu trong thời gian đó. Một cái tên nữa cũng gây nên bất ngờ đó là ĐT Pháp của huyền thoại Platini. Họ ra về với chỉ hai bàn thắng ghi được (đều của Papin). Đầu tiên là hòa đội chủ nhà với tỷ số 1-1. Sau đó hòa ĐT Anh trong một trận đấu "không gia vị". Tưởng rằng đã nắm chắc một suất vào bán kết khi ở trận cuối cùng, họ chỉ phải gặp một Đan Mạch chưa bao giờ được coi là đội bóng mạnh ở châu Âu. Nhưng chính những người bị đánh giá thấp hơn lại là kẻ chiến thắng. Larsen là người mở tỷ số ở phút thứ 8, sau đó là Elstrup đặt dấu chấm hết cho ĐT Pháp bằng pha lập công ở phút 78, mặc dù Papin đã đưa trận đấu về thế cân bằng khi trận đấu diễn ra được 60 phút. Hai đội bóng Bắc Âu hiên ngang vào vòng trong, sau khi... tiễn hai "ông lớn" của "lục địa già" về nước.

Bảng B không có gì bất ngờ khi những tên tuổi lớn đi tiếp, còn các "tên tuổi bé" ra về. Sau một trận thắng và hai trận thua, Scotland chia tay giải đấu với 2 điểm có được. Dấu ấn đáng kể nhất là trận thắng 3-0 của họ trước SNG - đội bóng không thắng trận nào và chỉ có một bàn duy nhất trong trận hòa 1-1 với ĐT Đức. Hà Lan với sự pha trộn giữa kinh nghiệm của những bậc đàn anh như Van Basten hay Rijkaard với sự trẻ trung của Bergkamp đã dễ dàng đứng đầu bảng B sau hai trận thắng (trước Scotland và Đức) cùng một trận hòa với SNG. Bergkamp chính là ngôi sao sáng nhất với 2 bàn thắng ghi được ở vòng bảng cùng những phẩm chất của một tài năng hiếm có. Còn đội Đức, những người đã lên ngôi ở World Cup Italia 90 cũng không mất quá nhiều sức lực để đi tiếp. Mặc dù thất bại trước Hà Lan với tỷ số 1-3 (người ghi bàn danh dự cho họ là Klinsman), nhưng trước đó họ đã "bỏ túi" 3 điểm sau khi hòa SNG và thắng Scotland 2-0 bằng các bàn thắng của Reidle và Effenberg.

Peter Schmeichel - Huyền thoại mới ở vị trí gác đền

Ở trận bán kết đầu tiên, đội chủ nhà Thụy Điển đã phải dừng bước trước ĐT Đức sau thất bại sát nút với tỷ số 2-3. Trong trận đấu đó, ĐT Đức đã dẫn trước 2-0 khi đồng hồ chỉ đến phút thứ 59. Đội chủ nhà vùng lên với bàn thắng từ chấm phạt đền của Brolin ở phút 64. Mặc dù Andersson đã có bàn thắng thứ 2 cho đội chủ nhà ở phút 89, nhưng điều đó cũng không giải quyết vấn đề gì, vì trước đó (phút thứ 88) Reidle đã nâng tỷ số lên 3-1. Thụy Điển lên bục nhận giải đồng hạng 3 với Hà Lan - đội bóng thất bại đau đớn trước Đan Mạch ở trận bán kết thứ 2. Tỷ số trong những phút thi đấu chính thức là 2-2 trong một cuộc rượt đuổi tỷ số ngoạn mục của hai bên.
Đầu tiên là Larsen mở tỷ số cho "những chú lính chì" ngay phút thứ 5. Bergkamp là cầu thủ đem về bàn thắng gỡ hòa cho Hà Lan ở phút thứ 23. Lại một lần nữa Đan Mạch vươn lên sau pha dứt điểm thành công của Larsen ở phút thứ 33. Tưởng chừng như Hà Lan đã biến thành cựu vô địch khi đồng hồ đã chuyển sang phút thứ 86. Nhưng Rijkaard đã chứng tỏ sức mạnh của "cơn lốc màu Da cam" bằng bàn thắng gỡ hòa ngay lúc đó. Hai đội phải... kéo nhau ra phân xử ở chấm phạt 11 mét đầy may rủi. Các cầu thủ Đan Mạch thực hiện thành công trong cả 5 cú sút của mình. Trong khi đó, những chân sút của Hà Lan cũng rất xuất sắc... trừ Van Basten. "Vua phá lưới" của VCK cách đây 4 năm đã hoàn toàn... im tiếng trên đất Thụy Điển. Không một bàn thắng nào được ghi và thất bại ở "loạt cân não". "Nỗi thất vọng" mang tên Van Basten biến Hà Lan chính thức thành cựu vô địch sau cú sút bị hóa giải bởi một huyền thoại khác - Peter Schmeichel.

Đan Mạch đã là Vua, chứ không còn là lính nữa

Đan Mạch gặp Đức ở trận chung kết với sự tự tin rất lớn sau khi "hạ đo ván" Hà Lan ở trận bán kết trước đó. Phút thứ 18, Jensen "tô màu" cho tuyệt tác từ cú dốc bóng thần tốc của Povlsen bằng cú sút không thể cản phá. 1-0 cho Đan Mạch một cách rất bất ngờ. Những phút sau đó, người Đức thể hiện sự bền bỉ và "tinh thần thép" bằng những cuộc tấn công liên tiếp về phía khung thành đối phương. Nhưng khi họ chưa kịp bắt Schmeichel vào lưới nhặt bóng thì đã phải nhận "đòn quyết định" của Đan Mạch. Phút thứ 78, Vilfort ấn định chiến thắng 2-0 cho đội nhà bằng một cú sút còn khó bắt hơn cả "tác phẩm" của Jensen trước đó. Lần này bóng tìm cột dọc trước khi làm tung lưới thủ môn Bodo Illgner. Đan Mạch đã lên ngôi sau khi viết lên một câu chuyện cổ tích khác, mà câu chuyện đó chắc chỉ cò những người giàu trí tưởng tượng như Hans Christian Andersen mới có thể nghĩ ra được. Tiếc rằng ông lại là người của thế kỷ 19 chứ không phải 20, nếu không, ông sẽ cảm thấy rất phấn khích với một "câu chuyện cổ tích giữa đời thường" như vậy.

Thông tin xung quanh Euro 1992
Những cầu thủ ghi bàn xuất sắc nhất: 3 bàn
Henrik Larsen(Đan Mạch), Karlheinz Riedle(Đức), Dennis Bergkamp(Hà Lan), Tomas Brolin(Thụy Điển).

Bàn thắng nhanh nhất:Frank Rijkaard(Hà Lan) phút thứ 2 trong trận gặp Đức.

Tổng cộng có 32 bàn thắng được ghi, trung bình 2,13 bàn một trận.

Tổng cộng có 430.111 khán giả đến sân, trung bình 28.674 khán giả một trận.

Thông tin về cầu thủ - Vua phá lưới Euro 1992
Năm 1992 là năm bóng đá châu Âu bất ngờ nhất, những chú lính chì Đan Mạch với vai trò là kẻ thế vai vào giờ chót đã làm nên chuyện thần thoại khi lần đầu tiên đoạt chức vô địch châu Âu. Họ đã cống hiến nhiều trận đấu kịch tính nhưng lại thật sự không nổi trội trong việc sản sinh ra những tay săn bàn. Danh hiệu vua phá lưới Euro 1992 chia đều cho 4 cầu thủ với số bàn thắng là 3. Đó là Denis Berkamp (Hà Lan), Tomas Brolin (Thụy Điển), Henrik Larsen (Đan Mạch) và Karlheinz Riedle( Đức).

Dennis Berkamp

Sinh ngày: 18/5/1969

Chiều cao: 1m80

Số áo quen thuộc : 10

Vị trí sở trường: tiền đạo

Các câu lạc bộ từng khoác áo: Ajax, Inter Milan, Asernal

Thành tích: Đoạt chức vô địch Hà Lan mùa bóng 1989-1990, đoạt chức vô địch giải ngoại hạng Anh mùa bóng 1997-1998, 2001-2002, 2003-2004, đoạt cúp UEFA mùa bóng 1991-1992, 1993-1994, vua phá lưới Euro 1992, vua phá lưới Euro 1992.
Tham dự Euro 1992 khi 23 tuổi, Dennis Berkamp được người dân Hà Lan kỳ vọng sẽ thay thế Marco Van Basten trên hàng công và giúp đội quân màu da cam bảo vệ được chức vô địch. Với khả năng xử lý bóng tinh tế, Dennis Berkamp nhanh chóng tạo lòng tin cho người hâm mộ khi ghi 3 bàn thắng. Hai ghi được ở vòng đấu bảng gặp Đức và Scotland, một trong trận Hà Lan hoà Đan Mạch ở bán kết. Trong 79 lần khoác áo đội tuyển quốc gia , Dennis Berkamp ghi được 36 bàn thắng. Dù góp mặt hầu hết các giải đấu lớn từ Euro đến World Cup nhưng Dennis Berkamp chưa bao giờ có được chức vô địch. Ở Euro 2004 này, Dennis Berkamp không tham dự nhưng tài năng và những bàn thắng của anh vẫn sống mãi với những người yêu bóng đá.

Tomas Brolin:

Sinh ngày: 29/11/1969

Số áo quen thuộc:

11 Chiều cao: 1m75

Vị trí sở trường: tiền đạo

Các câu lạc bộ từng khoác áo : GIF Sundsvall , IFK Norrkoping ,AC Parma , Leeds United , FC Zurich ,Crystal Palace , Hudiksvalls ABK
Thành tích: Hạng 3 thế giới 1994, hạng 3 châu Âu 1992, đoạt cúp UEFA 1995, vua phá lưới Euro 1992
Tomas Brolin cùng với Dahlin, Kennet Andersson và thủ môn Ravelli là những cầu thủ xuất sắc nhất của bóng đá Thụy Điển trong thập niên 90 trở lại đây, những bàn thắng của Brolin giúp Thuỵ Điển giành những thành công nhất định . Ở Euro 1992 , 3 bàn thắng mà Tomas Brolin ghi được có 2 bàn ở vòng đấu bảng gặp Anh và Đam Mạch. Bàn còn lại ghi được trong trận thua Đức với tỷ số 2/3 ở bán kết và chỉ xếp thứ 3 tại giải. Hai năm sau, Brolin cùng những đồng đội của mình lại tiếp tục giành lấy vị trí thứ 3 tại World Cup 1994, nơi mà Tomas Brolin chói sáng hơn bao giờ hết. Sự nghiệp của Brolin có rất nhiều thăng trầm khi trải qua hàng loạt câu lạc bộ nhưng chỉ đoạt được một chiếc cúp UEFA duy nhất cùng với Parma. Trong 47 lần khoác áo tuyển Thụy Điển, anh ghi được 26 bàn thắng. Hiện tại cầu thủ này đã giải nghệ và lập một trường bóng đá tại quê nhà

Henrik Larsen:

Sinh ngày: 3/10/1965

Số áo quen thuộc: 13

Vị trí sở trường: tiền đạo

Các câu lạc bộ từng khoác áo: VFB Lubeck

Thành tích : Vô địch châu Âu 1992, vua phá lưới Euro 1992

Trước khi đến với Euro 1992 , ít ai biết đến tiền đạo của câu lạc bộ nhỏ bé nước Đức , VFB Lubeck , nhưng khi hợp cùng Brian Laudrup , Peter Schmeichel , Kim Vilfort ở đội tuyển Đan Mạch, Henrik Larsen là một trong những tay săn bàn nguy hiểm. Có thể đội tuyển Đan Mạch là đội tuyển may mắn vào giờ chót nhưng một điều không thể phủ nhận rằng họ có sự đoàn kết, biết tận dụng tốt những cơ hội mà mình có được và một Henrik Larsen ghi bàn trong những giây phút quan trọng . Một bàn anh ghi được trong trận thắng duy nhất ở vòng đấu bảng trước Pháp và ghi cả 2 bàn còn lại trong trận đấu kinh điển gặp Hà Lan ở bán kết. Trận đấu đó, Đan Mạch vượt qua Hà Lan ở loạt sút luân lưu. Trong trận chung kết với Đức, dù không ghi được bàn thắng nào nhưng Larsen đóng góp không nhỏ trong chiến thắng 2/0 để lần đầu tiên đưa Đan Mạch giương cao chếc cúp vô địch châu Âu.

Karlheinz Riedle:

Sinh ngày: 16/9/1965

Số áo quen thuộc: 11

Vị trí sở trường: tiền đạo

Các câu lạc bộ từng khoác áo: Blau Weib Berlin ,Werder Bremen, Lazio, Borussia Dortmund , Liverpool , Fullham

Thành tích: Á quân châu Âu 1992, đoạt chức vô địch Bundesliga 1988 -1989,1994-1995, 1995 -1996, vua phá lưới Euro 1992
Không thật sự nổi tiếng như các tiền đạo tài năng của Đức như: Gerd Muller, Klaus Aloffs nhưng khả năng săn bàn của Karlheinz Riedle không đến nỗi tệ. Trong 42 lần khoác áo tuyển quốc gia , cầu thủ này ghi được 16 bàn thắng. Còn ở cả sự nghiệp thi đấu, với 386 trận ra sân, Riedle ghi được tổng cộng 119 bàn thắng. Tại Euro 1992 , Đức không được kỳ vọng nhiều nhưng họ đã vào đến trận chung kết và chỉ để thua mỗi Đan Mạch và Hà Lan , Karlheinz Riedle đã góp 3 bàn thắng trong tổng số 7 bàn thắng của tuyển Đức . Một bàn trong trận thắng Scotland ở vòng bảng, 2 bàn còn lại trong trận thắng Thuỵ Điển 3/2 ở bán kết. Mười lăm năm thi đấu đỉnh cao, Karlheinz Riedle đã công hiến nhiều bàn thắng đẹp mắt ở bất cứ câu lạc bộ nào dù là Lazio hay Liverpool. Có thể trong danh sách các cầu thủ nổi tiếng trên thế giới thì Karlheinz Riedle là cái tên khó nhớ nhất nhưng khi nhắc đến Euro 1992 hãy nhắc đến cái tên Riedle.

Tóm tắt Vòng chung kết
- Vòng đấu bảng
Bảng A
Ngày 10/6/1992: Thụy Điển - Pháp:
Råsunda, Solna
Lượng khán giả: 29.860
Trọng tài: Alexey Spirin(SNG)

Ngày 11/6/1992: Đan Mạch - Anh: 0-0
Malmö Stadion, Malmö
Lượng khán giả: 26.385
Trọng tài: John Blankenstein(Hà Lan)

Ngày 14/6/1992: Pháp - Anh: 0-0
Malmö Stadion, Malmö
Lượng khán giả: 26.535
Trọng tài: Sándor Puhl(Hungary)
Ngày 14/6/1992: Thụy Điển - Đan Mạch: 1-0
Råsunda, Solna
Lượng khán giả: 29.902
Trọng tài: Aron Schmidhuber(Đức)

Ngày 16/6/1992: Thụy Điển - Anh: 2-1
Råsunda, Solna
Lượng khán giả: 30.126
Trọng tài: José Rosa dos Santos(Bồ Đào Nha)

Ngày 16/6/1992: Pháp - Đan Mạch: 1-2
Malmö Stadion, Malmö
Lượng khán giả: 25.673
Trọng tài: Hubert Forstinger(Áo)

Bảng B
Ngày 12/6/1992: Hà Lan - Scotland: 1-0
Ullevi, Gothenburg
Lượng khán giả: 35.720
Trọng tài: Bo Karlsson(Thụy Điển)

Ngày 12/6/1992: SNG - Đức: 1-1
Idrottsparken, Norrköping
Lượng khán giả: 17.410
Trọng tài: Gérard Biguet(Pháp)

Ngày 15/6/1992: Scotland - Đức: 0-2
drottsparken, Norrköping
Lượng khán giả: 17.638
Trọng tài: Guy Goethals(Bỉ)

Ngày 15/6/1992: Hà Lan - SNG: 0-0
Ullevi, Gothenburg
Lượng khán giả: 34.400
Trọng tài: Peter Mikkelsen(Đan Mạch)

Ngày 18/6/1992: Hà Lan - Đức: 3-1
Ullevi, Gothenburg
Lượng khán giả: 37.725
Trọng tài: Pierluigi Pairetto(Ý)

Ngày 18/6/1992: Scotland - SNG: 3-0
Idrottsparken, Norrköping
Lượng khán giả: 14.660
Trọng tài: Kurt Röthlisberger(Thụy Sĩ)

- Bán kết
Ngày 21/6/1992: Thụy Điển - Đức: 2-3
Råsunda, Solna
Lượng khán giả: 28.827
Trọng tài: Tullio Lanese(Ý)

Ngày 22/6/1992: Hà Lan - Đan Mạch: 2-2(Sút phạt đền 4-5)
Ullevi, Gothenburg
Lượng khán giả: 37.450
Trọng tài: Emilio Soriano Aladren(Tây Ban Nha)

- Chung kết
Ngày 26/6/1992: Đan Mạch - Đức: 2-0
Ullevi, Gothenburg
Lượng khán giả: 37.800
Trọng tài: Bruno Galler(Thụy Sĩ)

Sân vận động
- Ullevi  
Thành phố: Göteborg, Thụy Điển
Câu lạc bộ sở hữu: IFK Göteborg; GAIS
Sức chứa: 44.000
Hoàn thành: 29/5/1958

- Sân Malmö
Thành phố: Malmö, Thụy Điển
Câu lạc bộ sở hữu: IFK Norrköping
Sức chứa: 30,000
Hoàn thành: 28/5/1958

- Idrottsparken
Thành phố: Norrköping, Thụy Điển
Câu lạc bộ sở hữu: Malmö FF
Sức chứa: 23,000
Hoàn thành: năm 1904

- Råsundastadion
Thành phố: Norrköping, Thụy Điển
Câu lạc bộ sở hữu: Thụy Điển; AIK
Sức chứa: Capacity: 40,000
Hoàn thành: 17/5/1937